Moneta to znak pieniężny wykonany (najczęściej) z metalu. Ma on zawsze określoną formę i jest opatrzony znakiem emitenta. Emitent to instytucja emitująca dany pieniądz, w tym przypadku monety. To on gwarantuje umowną wartość monety. Umowną, ponieważ składniki z jakich wykonane są monety zawsze mają wielokrotnie mniejszą wartość niż ta za jaką można coś kupić używając danej monety. W dawnych czasach wartość nominalna monety była zbliżona do rynkowej wartości składników (kruszców) z jakich wykonana moneta. To właśnie stąd wziął się stereotyp brązowych, srebrnych i złotych monet, gdzie to właśnie złote monety, a więc te wykonane z najdroższego kruszcu, miały największą wartość nominalną.
Historia monet sięga VII wieku przed naszą erą
To właśnie wtedy w Lidii (na terenie obecnej Turcji) zaczęto wybijać pierwsze monety. Miały one owalny kształt zbliżony do obecnego wyobrażenia monet i były one wówczas wykonane z mało znanego stopu elektrumu, czyli stopu złota i srebra, który naturalnie występował wówczas w niektórych rzekach w Azji Mniejszej. Monety z Lidii zostały później popularyzowane i rozpowszechnione w basenie Morza Śródziemnego przez kupców z Fenicji i Grecji. Monety wykształciły się również w podobnym okresie w Azji, a dokładniej na terenie dzisiejszych Indii i Chin.
Obecnie monety składają się z kilku głównych elementów składowych. Pierwszymi z nich jest awers i rewers. Awers to strona wierzchnia monety, na której znaleźć można informacje o emitencie. Rewers natomiast to strona odwrotna monety, jej tzw. tył. Oprócz tego w monecie można znaleźć też takie elementy jej budowy jak otok, rant i egzerga. Monety dzieli się również na dwa pola, a dokładniej na pole lewe i prawe oraz na odcinek.
Nieodłącznym elementem związanym z monetami jest również ich kolekcjonowanie, nazywane potocznie numizmatyką mimo, że sama definicja tego określenia jest trochę inna. Numizmatyka jest to bowiem nauka związana z dziedzinami historii, która zajmuje się badaniem monet, banknotów oraz wszystkich innych znaków i symboli pieniężnych. Bada ona je pod kątem historycznym, technicznym i również estetycznym. Słowo numizmatyka pochodzi natomiast od greckiego słowa „nomisma”. Początki numizmatyki na świecie sięgają okresu XIV wieku, jednak dopiero w okresie renesansu ta dziedzina nauki rozwinęła się na dobre.
Do głównych zadań numizmatyki należy m.in datowanie monet, analiza znaków menniczych, ustalanie kręgu użytkowników różnych wybranych monet, określanie dodatkowych funkcji monet poza płatniczą, kolekcjonowanie i klasyfikowanie monet, a także wyjaśnianie i interpretacja różnych faktów, wydarzeń historycznych i procesów dziejowych ściśle związanych z monetami.
Bardzo ważną czynnością o jakiej nie mogą zapominać numizmatycy i osoby zbierające monety, jest oczywiście czyszczenie monet. Czyszczenie monet jest jednak bardzo kontrowersyjną i drażliwą kwestią w gronie zbieraczy monet, które podzieliło środowisko na dwa obozy. Jedni uważają, że monety należy czyścić i konserwować, a także przywracać im ich dawnych wygląd i błysk. Druga grupa zbieraczy, która uważa, że zanieczyszczenia na starych monetach takie jak rdza, grynszpan czy ziemia, o integralny element monety, którego nie wolno naruszać, ponieważ może to obedrzeć ją z jej duszy i walorów historycznych i poznawczych.
Oczywiście oba obozy posiadają swoje własne skrajności. Jedni nie czyszczą swoich monet w absolutnie żaden sposób, nawet w sytuacji kiedy moneta jest tak bardzo zabrudzona, że nie widać z tego powodu jej rewersu. Inni natomiast popadają w zupełnie inną skrajność polegającą na ustawicznym szorowaniu i pucowaniu każdej monety zarówno przed dodaniem jej do zbioru, jak i już wtedy kiedy znajduje się już ona w zbiorze. Efekt tego jest często taki, że monety z czasem stają się porysowane, ponieważ niektórzy z zapaleńców czyszczą swoje monety popiołem, piaskiem, metalowymi szczotkami czy proszkami i pudrami do czyszczenia garnków.
Warte rozważenia są metody domowe, takie jak pasta do zębów, kwas cytrynowy, suszenie monet czy przygotowywanie specjalnego płynu stosowanego m.in do czyszczenia biżuterii.
